इलामको माइजोगमाई गाउँपालिकाका किसानले कृषि उत्पादन र विक्रीमा समस्या भएको गुनासो गरेका छन् ।
नेपाललाई कृषिप्रधान देश भनिएपनि समग्रमा कृषि क्षेत्र चाहिँ बजेट र कार्यक्रममा सधैं ओझेलमा पर्नेगरेको किसानको भनाइ छ ।
किसानले ठूलो लगानीमा पशुपालन गरेपनि पछिल्लो समय दूधको बजार शून्यझैं हुँदा आफूहरू निरास हुने अवस्था आएको पनि बताए । बजार अस्थिर हुँदा किसानलाई कृषि उत्पादन र पशुपालनमा जाँगर हराउने अवस्था आएको भन्दै बीउ–बिजन र प्राविधिक हिसाबले पनि सरकारबाट आवश्यक सहयोग पाउन नसकेको उनीहरूको गुनासो छ ।
माइजोगमाई गाउँपालिकाले किसानका समस्या र समाधानका उपाय पत्ता लगाउन आयोजना गरेको छलफलमा उनीहरूले स्थानीय सरकारले किसानलाई दिने अनुदान–सहुलियतबारे पनि जिज्ञासा राखेका थिए । पछिल्लो समय जटिल रूपमा देखिएको दूध विक्री नहुने समस्या समाधान गरिदिन किसानले पालिकासँग माग गरे ।
‘लम्पी स्किन’ रोगले पशुमा ठूलो क्षति गरेको भन्दै किसानले क्षति भएअनुसार राहत दिन पनि पालिकासँग माग गरेका छन् ।
‘कृषिप्रधान भनिएको देशका किसान सधैं उपेक्षामा परिरहेका छन्, उनीहरूलाई समस्या पर्दासमेत सरकारले चासो गर्दैन,’ किसानले भने, ‘कमसेकम ल्याइएका कार्यक्रम प्रभावकारी बनाइदिए पनि केही राहत चाहिँ मिल्ने थियो ।’
स्थानीय पारस नेउपाने, देवीभक्त शिवाकोटी, सुमन बेघा, प्रदीप खड्कालगायतले किसानका गम्भीर समस्यामा स्थानीय सरकारले चासो देखाउनुपर्ने बताए । व्यवसायी राजेन्द्र लिम्बू, छत्र निरौला र तोयानाथ महतलगायतले कृषि उद्यम गर्नसमेत व्यवसायीलाई चुनौती भइरहेको गुनासो गरे । उनीहरूले विशेषगरी दूधका परिकार विक्री नहुँदा व्यवसायीसँगै हजारौं किसानलाई मार परिरहेको बताएका थिए ।
गाउँपालिका अध्यक्ष कुशबहादुर थेबेले किसानका समस्या पालिकाले गम्भीर रूपमा लिएको भन्दै आफूहरूले गर्नसक्ने समाधानमा सधैं प्रतिबद्ध रहेको बताए ।
‘किसानका सयौं समस्या छन्, पहिलो कुरा कृषि उत्पादनमै समस्या छ, त्यसपछि उत्पादित वस्तुको बजार समस्या झन् जटिल छ,’ उनले भने, ‘स्थानीय सरकारले गर्नसक्ने काममा हामी सधैं तत्पर छौं र प्रदेश, संघीय सरकारसँग लैजानुपर्ने किसानका समस्यालाई पनि सहजीकरण गरिरहेका छौं, किसानको तर्फबाट हामीले माग राखिरहेका छौं ।’ अध्यक्ष थेबेले कृषि क्षेत्रमा पालिकाले धेरैखाले कार्यक्रम ल्याएको र कार्यान्वयनको चरणमै रहेको पनि बताए ।
गाउँपालिका उपाध्यक्ष प्रविना राईले गाउँपालिकाले कृषि क्षेत्रमा गरिरहेका कामबारे जानकारी दिइन् । ‘उपाध्यक्षसँग युवा उद्यमी’ विषयक कार्यक्रमले पनि किसान र व्यवसायीलाई लक्षित गरेको उनले बताइन् । ‘विशेषगरी उद्यम गर्ने युवासँग जोडिएर पालिकाले काम गर्दैछ,’ उनले भनिन्, ‘बजेट सीमित भएपनि धेरैभन्दा धेरै प्रतिफल प्राप्त गर्ने काममा पालिका लागिपरेको छ ।’ उनले लम्पी स्किन रोगबाट भएको क्षतिको विवरण वडा–वडाबाट संकलन गरेपछि राहतका कार्यक्रम ल्याउनेबारे कार्यपालिकामा छलफल गरिने बताइन् ।
किसानले राखेका केही जिज्ञासामा पालिकाकी कृषि शाखा प्रमुख उषा प्रधानले जबाफ दिएकी थिइन् ।
